Kradzieże środków z rachunków bankowych stały się na przestrzeni ostatnich lat codziennością, z którą muszą mierzyć się wszyscy korzystający z bankowości elektronicznej. Według danych Rzecznika Finansowego rocznie dochodzi do około 80 tysięcy incydentów związanych z kradzieżami pieniędzy z kont bankowych lub innych prób wyłudzenia danych dostępowych do rachunków. Co więcej statystyki pokazują, że liczba ta rośnie systematycznie, a niektórych miesiącach zgłoszenia nieautoryzowanych transakcji przekraczają 8.000 zgłoszeń miesięcznie. Definicja autoryzowanej transakcji możemy odnaleźć w treści art. 40 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych, według której transakcję płatniczą uważa się za autoryzowaną, jeżeli płatnik wyraził zgodę na wykonanie transakcji płatniczej w sposób przewidziany w umowie między płatnikiem a jego dostawcą. Zgoda może dotyczyć także kolejnych transakcji płatniczych. A contrario, każda transakcja, na którą klient banku nie wyraził zgody jest transakcją nieautoryzowaną.
Kancelaria w dotychczasowej praktyce prowadziła postępowania o zwrot wyłudzonych środków pobranych z rachunków bankowych naszych klientów. Jedną ze spraw opisywaliśmy tutaj: https://www.basiewiczkasprzyk.pl/pl/aktualnosci/25072019-bank-zwraca-srodki-z-nieautoryzowanej-transakcji
Przeciwdziałanie przestępczym praktykom polegającym na wyłudzaniu środków finansowych od klientów, w największej mierze związane z uświadamianiem społeczeństwa o zagrożeniach płynących z korzystania z bankowości elektronicznej, a w szczególności mobilnej. Z drugiej jednak strony obowiązują przepisy, które nakładają na instytucje finansowe – banki, obowiązek zwracania klientom środków pieniężnych, które zostały bezprawnie pobrane z ich rachunków. Instytucję tą reguluje ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. Wejście w życie dyrektywy PSD II spowodowało, że zmianie uległ przepis art. 46 tej ustawy. Jeszcze do dnia 20 czerwca 2018 r. w przypadku wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca płatnika był obowiązany niezwłocznie zwrócić płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej, a w przypadku gdy płatnik korzysta z rachunku płatniczego, przywrócić obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza. Nowa regulacja art. 46 ust. 1 wskazuje, że w przypadku wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca płatnika niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwraca płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Po nowelizacji ustawy o usługach płatniczych przepisy nakładają na bank obowiązek zwrotu klientowi wszystkich środków, jakie zostały skradzione z jego rachunku bankowego na jego wniosek. Trzeba być jednak na tym etapie bardzo uważnym, gdyż ewentualne błędy mogą zostać uznane za wyłączające odpowiedzialność banku.
Od wskazanej powyżej reguły, wprowadzającej szeroką odpowiedzialność instytucji finansowej są jednak wyjątki. Pierwszy stanowiący, że bank może odmówić zwrotu, jeśli poweźmie uzasadnione i udokumentowane podstawy, aby podejrzewać oszustwo i jednocześnie poinformuje o tym w formie pisemnej organy powołane do ścigania takich przestępstw. Zasadą jest, że w przypadku gdy płatnik korzysta z rachunku płatniczego, bank przywraca obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza.
Drugi obowiązek wyłączający obowiązek banku do dokonania niezwłocznego zwrotu kwoty pobranej z rachunku klienta to przekroczenie ustawowego terminu na zgłoszenie nieautoryzowanej transakcji. Poszkodowany jest zobowiązany do poinformowania banku o stwierdzonych nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcjach płatniczych. Jeżeli klient nie dokona zgłoszenia w terminie maksymalnie 13 miesięcy od dnia obciążenia rachunku płatniczego albo od dnia, w którym transakcja miała być wykonana, to po jego upływie roszczenia względem banku wygasają. W takiej sytuacji bank będzie mógł odmówić zwrotu środków pobranych z rachunku.
Basiewicz Kasprzyk Kancelaria Radców Prawnych w ramach specjalizacji związanej z dochodzeniem roszczeń od banków w związku kradzieżą środków pieniężnych z rachunków bankowych oraz reprezentuje klientów w postępowaniach polubownych i sądowych. Zachęcamy do kontaktu poprzez wiadomość e-mail na adres biuro@basiewiczkasprzyk.pl lub telefonicznie pod nr: (71) 307-02-23.
Autorem niniejszej publikacji niestanowiącej porady prawnej jest Basiewicz Kasprzyk Kancelaria Radców Prawnych Sp. p. z siedzibą we Wrocławiu.
www.basiewiczkasprzyk.pl
