Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 9 maja 2024 r. uwzględnił roszczenie klienta kancelarii przeciwko PKP o zwrot kaucji w ramach solidarnej odpowiedzialności inwestora za długi generalnego wykonawcy. Mimo iż pozwany w toku procesu przedstawił argumentację, przemawiającą za tym, że kaucja gwarancyjna nie stanowi elementu wynagrodzenia, Sąd uznał że odpowiedzialność istnieje i uwzględnił roszczenie w całości. Wyrok jest prawomocny. Przypomnieć należy, że zgodnie z 647¹ § 3 k.c. Inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót, chyba że w ciągu trzydziestu dni od dnia doręczenia inwestorowi zgłoszenia inwestor złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonywania tych robót przez podwykonawcę. Jak wskazał w wyroku z dnia 12.09.2019 r. (sygn. akt: V CSK 324/18) Sąd Najwyższy: „Kaucją gwarancyjną nie jest zatrzymanie części wynagrodzenia należnego drugiej stronie, gdyż nie ma wówczas przekazania środków pieniężnych na rachunek uprawnionego z zabezpieczenia wykonania świadczenia. Taka sama sytuacja wystąpi, gdy zatrzymanie części wynagrodzenia nazwie się potrąceniem kwoty należnej do zabezpieczenia. W odniesieniu do umów o roboty budowlane jest to zatrzymani części wynagrodzenia należnego podwykonawcom na rachunku wykonawcy z pozostawieniem odpowiedzialności jego wraz z inwestorem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2018 r. I CSK 349/17, nie publ.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2018 r. IV CSK 40/18, nie publ.).” Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z 29 czerwca 1995 r. (III CZP 66/95, LexisNexis nr 301835, OSNC 1995, Nr 12, poz. 168) „Zgodnie z kombinowaną metodą wykładni, priorytetową regułę interpretacyjną oświadczeń woli składanych indywidualnym adresatom stanowi rzeczywista wola stron. Zastosowanie tej reguły wymaga wyjaśnienia, jak strony rzeczywiście zrozumiały złożone oświadczenie woli, w szczególności jaki sens łączyły z użytym w oświadczeniu woli zwrotem czy wyrażeniem. W razie ustalenia, że były to te same treści myślowe, pojmowany zgodnie sens oświadczenia woli trzeba uznać za wiążący.”
W kontekście przytoczonych orzeczeń trzeba przyjąć, że to czy instytucja umowna nazwana kaucją gwarancyjna stanowi element wynagrodzenia należnego podwykonawcy zależy każdorazowo od treści umowy zawartej z wykonawcą. Z kolei w wyroku z dnia 19 stycznia 2011 r., V CSK 204/10 (nie publ.) Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że charakter zabezpieczenia nazywanego kaucją gwarancyjną „… zawsze musi być oceniany poprzez pryzmat postanowień umownych - czy strony chciały nadać zabezpieczeniu charakter kaucji gwarancyjnej, czy też jako zabezpieczenie miało służyć zatrzymanie wynagrodzenia wykonawcy, który po pierwsze, godził się na wypłacenie tej jego części w innym terminie, a po drugie, zgadzał się by inwestor przeznaczył je na pokrycie wierzytelności z tytułu roszczeń z rękojmi. Fakt, że oba zabezpieczenia pełnią taką samą funkcję, nie oznacza, iż jest tożsamy ich charakter prawny.”
Orzeczenie Sądu Okręgowego w Warszawie, jest kolejnym wyrokiem wydanym na korzyść podwykonawców, którzy w przypadku niewypłacalności generalnego wykonawcy pozostają z problemem odzyskania zatrzymanych kaucji.
Kancelaria prowadzi doradztwo z zakresu spraw cywilnych i gospodarczych oraz reprezentuje klientów w procesach polubownych i sądowych o zwrot kaucji gwarancyjnych od inwestorów. Zapraszamy do kontaktu za pośrednictwem skrzynki pocztowej e-mail: biuro@basiewiczkasprzyk.pl lub telefonicznie pod nr (71) 307-02-23.
Więcej informacji o ofercie Kancelarii w zakresie sporów sądowych w zakładce „Spory sądowe”:
https://www.basiewiczkasprzyk.pl/pl/uslugi/spory-sadowe
lub „Aktualności”:
https://www.basiewiczkasprzyk.pl/pl/aktualnosci
Autorem niniejszej publikacji niestanowiącej porady prawnej jest Basiewicz Kasprzyk Kancelaria Radców Prawnych Sp. p. z siedzibą we Wrocławiu.
www.basiewiczkasprzyk.pl
