Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją z dnia 6 sierpnia 2020 r. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu wykonującego w Polsce działalność gospodarczą w ramach oddziału Raiffeisen Bank International AG (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce polegające na wprowadzeniu konsumentów w błąd, w związku z rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji co do zmiany postanowień umów pożyczek hipotecznych i umów o kredyt hipoteczny indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej poprzez przesłanie w czerwcu 2016 r. do konsumentów informacji o jednostronnych zmianach:
- Regulaminu Kredytu Mieszkaniowego dla klientów bankowości prywatnej Friedrich
Wilhelm Raiffeisen w Raiffeisen Bank Polska Spółka Akcyjna;
- Regulaminu Pożyczki Osobistej dla klientów bankowości prywatnej Friedrich Wilhelm
Raiffeisen w Raiffeisen Bank Polska Spółka Akcyjna;
- Regulaminu Kredytu Mieszkaniowego w Raiffeisen Bank Polska Spółka Akcyjna;
- Regulaminu Pożyczki Hipotecznej w Raiffeisen Bank Polska Spółka Akcyjna;
- Regulaminu kredytu hipotecznego udzielanego przez Polbank EFG;
- Umów o kredyt hipoteczny z sygnaturą HL oraz MG,
w związku z zamiarem wprowadzenia do ww. dokumentów postanowień umownych odnoszących się do sposobu ustalania kursów kupna i sprzedaży walut publikowanych w Tabeli Kursów, w sytuacji gdy Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu wykonujący w Polsce działalność gospodarczą w ramach oddziału Raiffeisen Bank International AG (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce nie jest uprawniony do dokonywania takiej jednostronnej zmiany postanowień umów pożyczek hipotecznych i umów o kredyt hipoteczny indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. z 2017r. poz. 2070) i narusza zbiorowe interesy konsumentów i w konsekwencji narusza art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów oraz stwierdza się zaniechanie jej stosowania z dniem 23 czerwca 2016 r.
Link do decyzji Prezesa UOKIK:
https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf/43104c28a7a1be23c1257eac006d8dd4/a8f4e74101961363c12586680033b921/$FILE/Decyzja_nr_RBG_8-2020.pdf
Z informacji przekazanych przez Prezesa UOKIK wynika, że decyzja została zaskarżona przez Bank do Sądu Okręgowego, a następnie po wyroku z dnia 28 grudnia 2021 r. zmieniona w ten sposób, że Sąd przede wszystkim uchylił karę nałożoną na Raiffeisen. Apelacja została również rozstrzygnięta na korzyść Banku w dniu 7 lipca 2022 roku, przy czym decyzja stała się prawomocna w pozostałej części.
Link do wyroku Sądu Okręgowego:
https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/wyroki.nsf/0/5F72398E89ED03E4C12587C100453C91/$file/XVII%20AmA%2081-20.pdf
Link do informacji Prezesa UOKIK:
https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/wyroki.nsf/1/8975B93E91586CE1C125887F00320B3F?editDocument&act=Wyrok
Trzeba bowiem pamiętać, że decyzja Prezesa UOKiK ma charakter prejudykatu jeśli kwestie będące przedmiotem rozstrzygnięcia przez Prezesa UOKiK pojawią się w kolejnym postępowaniu sądowym, nie podlegają one już ponownemu badaniu. Charakter postępowania odwoławczego od decyzji Prezesa UOKiK a art. 365 k.p.c. rozszerzona prawomocność materialna orzeczeń sądowych (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2008 r., sygn. akt: IV CSK 441/07).
W praktyce dochodzenie roszczeń od banku o unieważnienie kredytu lub zwrot nadpłat, decyzja Prezesa UOKiK nie daje uprawnień do powoływania się na jej prejudycjalny charakter, gdyż dotyczy wyłącznie zamiaru wprowadzenia zmian do wcześniej zawartych umów. Niemniej analiza uzasadnienia decyzji może zostać wykorzystana na etapie formułowania żądań, gdyż wskazano w niej, iż: „Podstawą do uznania tego typu klauzul stosowanych przez Spółkę za abuzywne (np. w toku sprawy cywilnej, w ramach kontroli incydentalnej, co potwierdzają liczne orzeczenia sądów powszechnych12) jest to, iż Bank do przeliczenia wskazanych w umowie kwot posługuje się wewnątrzbankową Tabelą kursów, której zasady tworzenia są nieuregulowane w treści umowy. Tego typu postanowienia umowne przyznają Spółce uprawnienie do jednostronnego wpływania na wysokość świadczeń stron ustalonych w umowie. Konsekwencją powyższego jest również brak możliwości zweryfikowania przez kredytobiorcę przyjętych umownie kryteriów wykorzystywanych przy ustalaniu wysokości samego wskaźnika waloryzacji w sytuacji, w której nie ma sprecyzowanych przesłanek ustalania kursów kupna i sprzedaży waluty obcej. Wątpliwości co do abuzywności tego typu klauzul umownych nie ma również SN, który wskazuje, iż „mechanizm ustalania przez bank kursów waluty, który pozostawia bankowi swobodę, jest w sposób oczywisty sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, a klauzula, która nie zawiera jednoznacznej treści i przez to pozwala na pełną swobodę decyzyjną przedsiębiorcy w kwestii bardzo istotnej dla konsumenta, dotyczącej kosztów kredytu, jest klauzulą niedozwoloną w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c. (por. wyrok z dnia 22 stycznia 2016 r., I CSK 1049/14)13”. Skutkiem uznania analizowanych powyżej postanowień za abuzywne w ramach kontroli incydentalnej jest to, iż przedmiotowe klauzule nie wiążą konsumenta, a umowa powinna być wykonywana tak jakby nigdy ich nie było w umowie (zgodnie z zasadą, iż klauzula abuzywna nie obowiązuje od momentu zawarcia umowy) lub też – jeżeli nie jest możliwe dalsze wykonywanie umowy – powinna zostać stwierdzona jej nieważność.”
Decyzja Prezesa UOKIK wraz z towarzyszącymi jej orzeczeniami Sadu Okręgowego oraz Sądu Apelacyjnego stanowią kolejny argument przemawiający za uznaniem roszczeń kredytobiorców o unieważnienie umów o kredyt lub pożyczkę hipoteczną waloryzowaną do CHF lub EURO za nieważne.
Basiewicz Kasprzyk Kancelaria Radców Prawnych zajmuje się dochodzeniem roszczeń od banków w imieniu osób, które zaciągnęły tzw. kredyty frankowe. Prowadzimy również postępowania, omówione powyżej, tj. roszczeń banków o zwrot kapitału wraz z wynagrodzeniem za jego korzystanie. Więcej informacji w zakładce oferty dedykowanej:
https://www.basiewiczkasprzyk.pl/pl/dedykowana/kredyty-walutowe-chf-euro
Celem poznania szczegółów oferty zachęcamy do kontaktu poprzez wiadomość e-mail na adres biuro@basiewiczkasprzyk.pl lub telefonicznie pod nr: (71) 307-02-23.
Autorem niniejszej publikacji niestanowiącej porady prawnej jest Basiewicz Kasprzyk Kancelaria Radców Prawnych Sp. p. z siedzibą we Wrocławiu.
www.basiewiczkasprzyk.pl
