Branża OPC powinna wdrożyć procedurę AML

Mimo wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 1 marca 2018 o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu [Dz.U.2020.971] większość przedsiębiorstw zajmujących się obrotem paliwami ciekłymi nie dostosowało swojej działalności do nowych regulacji i nie dokonało wdrożenia tzw. procedury AML (Anti-Money Laundering). Z założenia AML ma zapobiegać występowaniu sytuacji, w których przedsiębiorstwo dokonuje transakcji z kontrahentem, co do którego może zachodzić podejrzenie, że przepływy pieniężne mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. Dodatkowo rolą procedury jest stworzenie systemu powiadamiania właściwych organów o zaistnieniu sytuacji, w której doszłoby do nieprawidłowości przy realizowaniu umowy sprzedaży lub zakupu paliwa.

Wprowadzone ustawą obowiązki w znacznym stopniu dotyczą właśnie branży OPC. Wynika to nie tylko z jej zakresu podmiotowego, ale przede wszystkim z rodzaju sankcji jakie nakłada na firmy, które owych obowiązków nie zrealizują. Ministerstwo Finansów w ostatnich miesiącach poinformowało o nakładaniu na przedsiębiorców kar administracyjnych a Urząd Regulacji Energetyki otrzymał dodatkowe uprawnienie do wszczęcia postępowań o cofnięcie koncesji.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 2 ustawy obowiązek wdrożenia procedury wewnętrznej AML bez obowiązku zgłaszania jej do GIIF (Generalny Inspektor Informacji Finansowej) oprócz instytucji finansowych (m.in. banki, ubezpieczyciele, instytucje finansowe, kantory) obejmuje:

Wszystkich przedsiębiorców w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców – w przypadku przyjęcia lub dokonania płatności w gotówce powyżej 10 tys. euro – liczone łącznie bez względu na ilość wykonanych transakcji jeśli transakcje mogą być w jakikolwiek sposób uznane za powiązane, a zatem
- jednoosobowe działalności gospodarcze
- wspólnicy spółek cywilnych
- spółki jawne
- spółki komandytowe i komandytowo – akcyjne
- spółki partnerskie
- spółki z o.o.
- spółki akcyjne
Pośredników ubezpieczeniowych.
Przedsiębiorców zajmujących się rejestracją spółek oraz prowadzeniem wirtualnych biur [Company services].
Biura rachunkowe.
Pośredników nieruchomości.
Fundacje i Stowarzyszenia – w przypadku przyjęcia lub dokonania płatności w gotówce powyżej 10 tys. euro – liczone łącznie bez względu na ilość wykonanych transakcji, jeśli transakcje mogą być w jakikolwiek sposób uznane za powiązane.

Obowiązek wdrożenia procedury wynika wprost z art. 50 ustawy, który stanowi, że: „Instytucje obowiązane wprowadzają wewnętrzną procedurę w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zwaną dalej "wewnętrzną procedurą instytucji obowiązanej".

Ustawa bardzo szeroko opisuje katalog zdarzeń, w których pojawić się może obowiązek podjęcia działań oraz wskazuje sposób postępowania przedsiębiorcy, który znalazł się w sytuacji w której istnieje podejrzenie wystąpienia nieprawidłowości transakcji. Sama procedura powinna uwzględniać charakter, rodzaj i rozmiar prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej i w zależności od tego zawierać określenie czynności i działań podejmowanych w ramach ograniczenia ryzyka, środków stosowanych w przypadku identyfikacji ryzyka, a także zasad przyjętych w organizacji i regulacji informacyjnych dla GIIF.

W ramach podstawowych obowiązków ustawowych przedsiębiorcy dokonujący transakcji sprzedaży lub zakupu paliwa powinni wykonać czynności techniczne polegające na:

wdrożenie wewnętrznej procedury AML.
wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za funkcjonowanie procedury w przedsiębiorstwie.
wdrożenie wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń.

Dokument powinien zostać sporządzony w formie pisemnej lub utrwalony na nośniku elektronicznym wraz z potwierdzeniem daty jego wprowadzenia w przedsiębiorstwie.

Jakkolwiek obecnie ilość wszczętych postępowań przeciwko firmom związanych z naruszeniem obowiązków ustawowych jest obecnie stosunkowo nieliczna, oczywista jest rekomendacja sporządzenia dokumentu procedury AML i utrwalenie go w formie pisemnej jako formy zabezpieczenia przed ewentualnym zarzutem niedopełnienia obowiązków i wszczęcia z tej przyczyny postępowania wobec przedsiębiorcy.

Wśród kar administracyjnych nakładanych na przedsiębiorców, szczególnie istotne są:

Kara pieniężna (ustalana indywidualnie, do kwoty 1 mln euro),
Cofnięcie koncesji lub zezwolenia albo wykreślenie z rejestru działalności regulowanej.

Wysokość kar dotychczas ustalanych w postępowaniach o naruszenie AML jest zależna głównie od rozmiaru prowadzonej działalności tj. wysokości przychodów przedsiębiorcy i wacha się od kilkunastu do kilkuset tysięcy złotych.

Jakkolwiek kara pieniężna jest zawsze dotkliwą sankcją, o tyle za znacznie istotniejszą należy uznać drugą z możliwych konsekwencji, na którą szczególną uwagę powinni zwrócić przedsiębiorcy działający na podstawie:

koncesji na obrót paliwami ciekłymi,
koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej,
koncesji na wydobywanie kopalin.

Począwszy od 2016 roku branża OPC musiała mierzyć się z nowymi wymogami pakietu energetycznego począwszy od aktualizacji koncesji, poprzez rejestr infrastruktury i system monitowania (SENT) po kolejny element jakim jest AML. Praktyka pokazuje, że URE coraz częściej sięga do swoich uprawnień kontrolnych co po części może wynikać z prowadzonej od kilku lat polityki energetycznej państwa i przekłada się na zwiększoną ilość postępowań prowadzanych przeciwko koncesjonariuszom oraz przypadkom utraty koncesji. Brak procedury AML w firmie samo w sobie może być przesłanką do odebrania pozwolenia na obrót paliwem i z tego względu za racjonalne i rekomendowane jest jej wdrożenie.

Koncesjonariuszy, zainteresowanych wsparciem Kancelarii we wdrożeniu procedury AML w przedsiębiorstwie zapraszamy do kontaktu za pośrednictwem skrzynki pocztowej e-mail: biuro@basiewiczkasprzyk.pl lub telefonicznie (71) 307-02-23 lub +48 607-535-683.
Więcej na: https://www.basiewiczkasprzyk.pl/pl/dedykowana/wdrozenie-procedury-aml