Dotychczasowa praktyka orzecznicza w sądach ustalających zakres odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczycieli opierała się o założenie, że nie mogli oni wymagać od poszkodowanego, żeby naprawił uszkodzony pojazd w warsztatach partnerskich i po cenach przez nie oferowanych. Sądy nie podzielały także argumentacji ubezpieczycieli co do uwzględniania przy wysokości odszkodowania wysokości cen części samochodowych, które ubezpieczyciele przedstawiają jako wynegocjowane ze współpracującymi dostawcami części samochodowych (znacznie niższych od cen rynkowych), z których poszkodowany mógłby skorzystać, gdyby przy likwidacji szkody skorzystał z propozycji ubezpieczyciela co do naprawy pojazdu. W niektórych prowadzonych przez Kancelarię sprawach wykazywaliśmy, że ceny te są celowo zaniżane i w rzeczywistości ubezpieczyciele nie uzyskują jakichkolwiek realnych rabatów na części, a ponadto poszkodowany ma prawo skorzystać z wybranego przez siebie zakładu naprawczego i żądać zwrotu kosztów naprawy z tym związanych, o ile te koszty uwzględniają rynkowe stawki, co niejednokrotnie było potwierdzane przez biegłych sądowych.
Najnowsza uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2024 r. odpowiada na pytanie:
Czy zakład ubezpieczeń może ustalić odszkodowanie przysługujące poszkodowanemu z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z uwzględnieniem ulg i rabatów na usługi naprawcze, części i materiały służące do naprawy pojazdu, wynikających z przedłożonej oferty, a możliwych do uzyskania w współpracującym z tym zakładem ubezpieczeń podmiotem gospodarczym, wskazując na spoczywające na poszkodowanym (uprawnionym do odszkodowania) obowiązki zapobieżenia zwiększeniu się szkody oraz współdziałania wierzyciela z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania? (art. 362 k.c., art. 16 ust. 1 pkt. 2 u.u.o. i art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 2 k.c.)
Sąd Najwyższy uznał, że:
1. Jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione; wysokość odszkodowania nie zależy od ulg i rabatów możliwych do uzyskania przez poszkodowanego od podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem.
2. Jeżeli poszkodowany nie poniósł jeszcze kosztów naprawy pojazdu ani nie zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać przeciętnym kosztom naprawy na lokalnym rynku, z uwzględnieniem możliwych do uzyskania przez poszkodowanego ulg i rabatów, chyba że skorzystaniu z tych ulg i rabatów sprzeciwia się jego uzasadniony interes.
Link do uchwały Sądu Najwyższego:
https://www.sn.pl/sprawy/SitePages/Zagadnienia_prawne_SNIOZ.aspx?ItemSID=1759-301f4741-66aa-4980-b9fa-873e90506a11&ListName=Zagadnienia_prawne&Rok=2022
To zmiana linii orzeczniczej w tych sprawach, a uchwała choć została wydana w składzie 7 sędziów, nie posiada waloru zasady prawnej. Nie mniej, po jej wydaniu ocena prawa spraw o odszkodowanie po zdarzenia komunikacyjnych, będzie wymagała dodatkowej weryfikacji pod kątem ryzyka związanego z rozliczeniem kosztorysowym.
Basiewicz Kasprzyk Kancelaria Radców Prawnych w ramach specjalizacji prowadzi doradztwo związane z dochodzeniem roszczeń od ubezpieczycieli za szkody powstałe w wyniku wypadków komunikacyjnych oraz reprezentuje klientów w postępowaniach polubownych i sądowych. Zachęcamy do kontaktu poprzez wiadomość e-mail na adres biuro@basiewiczkasprzyk.pl lub telefonicznie pod nr: (71) 307-02-23.
Autorem niniejszej publikacji niestanowiącej porady prawnej jest Basiewicz Kasprzyk Kancelaria Radców Prawnych Sp. p. z siedzibą we Wrocławiu.
www.basiewiczkasprzyk.pl
